Fuat Tekgül – Mali Müşavir
İmalatçılar üzerindeki vergi yükünü alarak imalatçının üzerindeki finansman yükünü almak ve aktiflerini güçlendirmeye teşvik etme anlamında yürürlüğe konulan uygulamalarından biri olan 3065 sayılı KDV kanunu geçici 37.maddenin dönemler itibariyle tarihsel durumu ve 42 seri no’ lu KDV tebliği kapsamında uygulamada yapılan değişiklikler yazımızın konusunu oluşturmaktadır.
Geçici 37.madde kapsamında imalat sanayiine yönelik inşaat işleri istisna kapsamına alınmış olup yasal dayanakları ve uygulama sürelerine ilişkin tarihsel süreç aşağıda tablo halinde belirtilmiştir.
Kanun uygulamasında 2017-2018-2019 yılları için öngörülen uygulama, Cumhurbaşkanına verilen uzatma yetkisi kullanılarak 2024 yılı sonuna kadar uzatılmıştır.
| Yasal dayanak | Uygulama dönemi |
| 18/01/2017 tarihli ve 6770 sayılı Resmi gazete | 2017-2018-2019 |
| 30.12.2019 tarih 30994 sayılı Resmi Gazete (29.12.2019 tarih 1950 sayılı CB Kararı) | 2020-2021 eklendi |
| 31.12.2021 tarih 31706 sayılı Resmi Gazete (30.12.2021 tarih 5047 sayılı CB Kararı) | 2022-2023-2024 eklendi |
İmalatçı firmaların söz konusu inşaat işleri ile ilgili ‘’KDV’nin önce uygulanıp sonra iade edilmesi’’ şeklinde yapılan bir düzenleme ile KDV iadesine konu edilmiş olup KDV iade beyan talep süreleri ve iade dönemleri (anlaşılabilir olması açısından örnek dönemler verilerek) aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
| İNŞAAT İŞLERİ HARCAMA TUTARI | HARCAMA DÖNEMİ | BEYAN DÖNEMİ | İADE DÖNEMİ |
| 50.000,00 TL ve üstü | 2020/Ocak -2020/Haziran | 01.07.2020-30.06.2021 | 2020/7-2021/5 dönem KDV beyannamelerinden herhangi biri |
| 50.000,00 TL ve üstü | 2020/Temmuz -2020/Aralık | 01.01.2021-31.12.2021 | 2021/1-2021/11 dönem KDV beyannamelerinden herhangi biri |
| 50.000,00 TL ve altı | 2020/Oca-2020/Aralık | 01.01.2021-31.12.2021 | 2021/1-2021/11 dönem KDV beyannamelerinden herhangi biri |
** Tablodan anlaşılacağı üzere yüksek harcama yapan imalatçının iade talep süresi 6 aylık periyotlar halinde belirlenerek KDV yükünü daha kısa sürede iade edilebilmesi amaçlanmıştır.
Söz konusu geçici 37.madde kapsamında şartlar aşağıda başlıklar halinde verilmiş olup yazımızın sonuç kısmında 41 seri no’ lu KDV tebliği ile oluşan yeni şartlar arasındaki benzerlik ve farklılıklara karşılaştırmalı olarak değinilecektir.
Şartlar:
- İmalatçının ;Yatırım teşvik belgesi sahibi olması.
- İstisna inşaat işinin Yatırım Teşvik belgesinde öngörülen yatırıma ilişkin olması.
Kapsama giren inşaat işleri:
- İnşaat taahhüt işi.
- Nakliye.
- Hafriyat ve benzeri işler.
- Mal alımları (Söz konusu inşaat işlerine ilişkin)
Geçici 37. Madde kapsamındaki uygulama; imalat sanayiine yönelik inşaat işlerinde İmalatçının KDV ödeyerek sonraki dönemlerde KDV iadesi talep etmesi şeklindedir.
Geçici 37.madde kapsamında düzenleme 28.05.2022 tarih 31849 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 42 seri no’lu KDV tebliği ile imalatçının Yatırım Teşvik belgesine istinaden istisna belgesi alarak KDV ödemeksizin alım yapması ve imalatçıya mal teslimi ,hizmet ifası yapan satıcının KDV iadesi talep etmesi yönünde değiştirilmiştir.
42 SERİ NO’LU KDV TEBLİĞİ İLE GETİRİLEN DÜZENLEME:
Yukarıda belirtildiği gibi mezkur 42 seri no’lu KDV tebliği ile KDV yükü imalatçıdan alınarak imalatçıya (mal teslim eden ,hizmet ifa eden) yüklenmiştir.
42 seri no’lu KDV tebliği ile kapsam genişletilerek;
- İmalat Sanayiine yönelik Y. Teşvik belgesi,
- Turizme yönelik Y. Teşvik belgesi sahibi mükelleflere yapılan teslimler istisna kapsamına alınmıştır.
Şartlar:
- İmalatçının ;Yatırım teşvik belgesi sahibi olması.
- Turizm firmasının ;Yatırım teşvik belgesi sahibi olması.
- İstisna inşaat işinin Yatırım Teşvik belgesinde öngörülen yatırıma ilişkin olması.
Kapsama giren inşaat işleri:
- İnşaat taahhüt işi.
- Nakliye.
- Hafriyat ve benzeri işler.
- Mal alımları (Söz konusu inşaat işlerine ilişkin)
Kapsama girmeyen inşaat işleri:
- Y.T. Belgesi kapsamında inşaat işi için alınan makine, araç, gereç, tefrişat (Y.T. Belgesinde yer alsa dahi) kapsama girmez.
Dikkat edilecek Hususlar:
ALICI açısından dikkat edilecek hususlar:
- Alıcı Y.T. belgesindeki alımları sistem üzerinden giriş yaparak (KDV yönünden bağlı olduğu Vergi Dairesi Müdürlüğünden) istisna belgesi yazısı alır.
- Satıcıya onaylı bir örneğini teslim anında verir.
- Alıma ait bilgiler her alım aşamasında Alıcı tarafından sisteme giriş yapılır.
- Alımlar 31.12.2025 tarihini geçemez.
- Aynı satıcıdan yapılan alımlarda proje maliyetinin binde beşine kadarlık alımlar tek satırda giriş yapılabilir. Ancak bu satırlar toplamı proje maliyetinin binde 10’unu aşamaz.
- İthalatta istisna belgesi ilgili Gümrük Müdürlüğüne ibraz edilir.
- Kanun yürürlük 01.05.2022 tarihinden itibaren yapılan alımlar bu kapsamdadır. Yatırım teşvik belgesinin alınma tarihi bu tarihten öncede olsa 42 seri no’lu KDV tebliği kapsamında hareket edilmelidir.
- İstisna belgesinin sona erdiği tarih itibariyle Alıcı bağlı bulunduğu V.D. Müdürlüğüne başvurarak belgesini kapattırmak zorundadır.
SATICI açısından dikkat edilecek hususlar:
- Satışa ait bilgiler her satış aşamasında Satıcı tarafından sisteme giriş yapılır.
- Satıcı tarafından düzenlenecek faturada KDV hesaplanmaz.
- İbrazı zorunlu belgeler (KDV yönünden bağlı olduğu Vergi Dairesi Müdürlüğüne) ibraz edilerek KDV iade talebinde bulunulabilir.
Yukarıda verilen bilgilerden anlaşılacağı üzere 01.05.2022 tarihinden itibaren imalat sanayii ve Turizme yönelik inşaat işlerinde yapılan teslimlere ait KDV iade talepleri inşaat işlerini yaptıranlar tarafından değil bunlara mal teslimi hizmet ifası yapanlar tarafından yapılacaktır.
KARŞILAŞTIRMA TABLOSU
| GEÇİCİ 37.Md kapsamında | 42 Seri no’lu KDV tebliği kapsamında | |
| İADE TALEP KODU | 442-İmalat Sanayiine Yönelik YTB kapsamındaki inşaat işleri | 339- İmalat Sanayii ile Turizme Yönelik YTB kapsamındaki inşaat işleri |
| BEYAN DÖNEMİ | 50.000 Tl ve üstü 6 aylık periyotlar | Aylık |
| 50.000 Tl ve altı 1 yıllık periyotlar | ||
| İBRAZI ZORUNLU BELGELER |
|
|
| İADE ŞARTLARI | ||
| MAHSUBEN | SINIRSIZ | SINIRSIZ |
| NAKDEN |
-5.000 TL’ye kadar Teminatsız -5.000 TL üstü YMM Raporu, Teminat Mektubu, Vergi İnceleme Raporu ile.
-10.000 TL’ye kadar Teminatsız -10.000 TL üstü YMM Raporu, Teminat Mektubu, Vergi İnceleme Raporu ile. |
– 10.000 TL’ye kadar Teminatsız – 10.000 TL üstü YMM Raporu, Teminat Mektubu, Vergi İnceleme Raporu ile. |
Sonuç olarak;
- 30.04.2022 tarihine kadar yapılan teslimlerde ; Geçici 37.madde kapsamında alıcı tarafından KDV ödenerek KDV iadesi talep edilecektir.
- 01.05.2022 tarihinden itibaren yapılan teslimlerde ; 42 seri no’lu KDV tebliği kapsamında satıcı tarafından KDV’siz teslim yapılarak KDV iadesi talep edilecektir.
- Yatırım Teşvik Belgesi 01.05.2022 tarihinden önceki tarihlerde alınmış ise;
-01.05.2022 tarihi sonrası teslimlerde; belge tarihine değil teslim tarihine odaklanarak 01.05.2022 tarih ve sonrası teslimlerde 42 seri no’lu KDV tebliğ hükümlerine göre ,
– 30.04.2022 tarihine kadar yapılan teslimlerde Geçici 37.madde kapsamında hareket edilmesi gerekmektedir.
- 42 seri no’lu KDV tebliğ ile getirilen uygulama değişikliği ile proje bazlı uygulamasına geçilmiş olup imalat sanayii ve Turizm sektörüne yönelik sağlanan vergi yükünü alma avantajı yanında vergi kayıp kaçağının daha yüksek oranlarda seyrettiği inşaat sektörünü de kontrol etme amacını taşıdığı düşünülmektedir.
